ABDnin üçüncü teklifi masada

31 Mart mahalli seçimlerinin ardından Amerika ile temas trafiği hızlandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun nisan başında Washington’da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı ve bir dizi temaslar için gerçekleştirdiği ziyaretin ardından Türkiye-ABD iş ilişkilerine yönelik bir dizi toplantının gerçekleştirildiği TAİK-ATC Ortak Yıllık Konferansı’na Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar katıldı. Washington temasları kapsamında Albayrak IMF, Dünya Bankası ve G20 toplantılarına katılarak Başkan Donald Trump’ı ziyaret etti, Bakan Hulusi Akar da ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan ile biraraya geldi.

İCRA KOMİTESİ’NDE GÖRÜŞÜLDÜ

Washington trafiği ardından önceki gün toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesinin ana gündemi de Rusya’dan S-400 alımıyla ilgili teknik süreç ve ABD heyetiyle devam eden Patriot temaslarında gelinen nokta oldu. Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, sunulan son teklif üzerinden Patriot heyetiyle yapılan görüşmelere ilişkin detaylı bilgi verdi. Yine komite üyeleri Albayrak ve Akar, konuya ilişkin ABD’de gerçekleştirdikleri temaslar konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bilgilendirdi.

NİHAİ KARAR ÇIKMADI

Komite toplantısından, Patriot alımı konusunda nihai bir karar çıkmadı. Patriot tedarikine ilişkin Türkiye’nin endişelerinin tam olarak giderilmesi doğrultusunda temasların devam etmesi kararlaştırıldı. Türkiye’nin ihtiyaçlarının milli imkanlarla karşılanmasını öngören projelerde gelinen son aşamalar da yine komite toplantısında gözden geçirildi.

ÇİN İHALESİNDEN SONRA İLK TEKLİF GELMİŞTİ

Amerika, Türkiye’ye Patriot satışı konusunda bugüne kadar 3 teklif verdi. İlki, Çin’in kazandığı ve sonra iptal edilen uzun menzilli hava savunma sistemi ihalesi döneminde. Bu dönemde ihaleyi iptal eden Türkiye, tüm katılımcı ülkelerden tekliflerini yenilemesini istemiş ancak bir yol kat edilememişti.

S-400 İHALESİYLE 2. TEKLİF İLETİLDİ

Trump’ın seçilmesinin ardından yeni yönetimden de teklif istenmiş ancak bu teklif de yaklaşık 17 ay sonra, S-400 satın almasına ilişkin sözleşmenin imzalanması ardından geçtiğimiz şubat ayında gelmişti. ABD, Türkiye’de 3.5 milyar dolara Patriot bataryası satışı önermiş ancak teknoloji nakline yanaşmamıştı.

TÜRKİYE’NİN ŞARTLARI KABUL EDİLMEDİ

ABD, Türkiye’nin teklifte revizyon taleplerine de sadece teslim süresini 2019 yıl sonuna çekme taahhüdüyle cevap vermiş, ancak erken teslim halinde fiyat yükseltmiş ve bu teklifler de Türkiye tarafından yeterli bulunmamış ve teklif kabul görmemişti. Patriot teklifinde S-400 tedarikinin ön şart olarak sunulmasını kabul etmeyen Türkiye, Amerika’dan Patriot teklifinde fiyat indiriminin yanı sıra erken teslimat, vaktinde teslimat garantisi, teknoloji transferi ve ortak üretim ile kredi opsiyonu istiyor.

Şimdi daha rasyonel

Amerika, Patriot konusunda yeni teklifini yaklaşık 20 gün önce sundu. Teklif, bir önceki teklife göre daha rasyonel bulundu. Halen yeni teklif üzerindeki teknik çalışmalar devam ediyor. Fiyat konusundaki iyileştirme ve teslim tarihi konusundaki öne çekme adımları dışında Türkiye kongre onayı ve benzeri gerekçelerle projelerin aksatılmasına da karşı çıkıyor. Teknoloji nakline yaklaşma niyeti olmayan Amerika ile pazarlıklar bir süre daha devam edecek. Bu doğrultuda da nihai karar noktasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılması beklenen yüz yüze görüşmenin belirleyici olacağı değerlendiriliyor.

Yenişafak