ABDnin New York eyaletine bağlı bir bölgede kızamık vakalarındaki artış nedeniyle acil durum ilan edildi. Peki kızamık vakaları neden artıyor? Aşının olumsuz etkileri konusunda yanlış bilgilerin kaynağı ve yayılmasında sosyal medyanın rolü ne? Türkiyede aşı reddi eğilimi ne durumda?
New York eyaletindeki Rockland bölgesinde kızamık salgını nedeniyle acil durum ilan edildi.
New York Citynin kuzeyindeki Rockland Countyde 153 kızamık vakasının ardından, aşısız çocukların kamuya açık alanlara girmesi yasaklandı.
Yasağa uymayanlara 500 dolar para cezası ile 6 aya kadar hapis cezası uygulanacağı bildirildi. Yasağın 30 gün boyunca uygulanacağı bildirildi.
Washington, California, Texas ve Illinois eyaletlerinde de kızamık salgını olduğu haberleri daha önce çıkmıştı.
ABDde dini nedenlerle veya aşının otizme yol açacağına dair yanlış bilgilere dayanarak çocuklarına aşı yaptırmayı reddedenlerin sayısı giderek artıyor.
New York Times gazetesinde yer alan bir habere göre, söz konusu ilçedeki salgın esas olarak aşırı dindar Yahudilerin yaşadığı bir bölgede yoğunlaşmış bulunuyor.
300 bin nüfuslu ilçede aşılanma oranı yüzde 50-60 seviyesinde seyrediyor; uzmanlar bunun yeterli olmadığını vurguluyor.
Kızamık vakaları neden artıyor?
Peki, Avrupa ve ABDde kızamık vakalarının artması neye bağlanıyor?
Bu sorun insanların aşı konusundaki davranışlarıyla ilgili.
Kızamık aşısının çocuklarda otizme yol açtığına dair söylentilerin yanlış olduğu çoktan ortaya çıksa da bu yanlış inanç, aşılatma oranını etkilemeye devam ediyor.
Kızamık hastalığının içerdiği risklerden habersiz ebeveynlerin çocuklarını aşılatmama eğilimi de bunda etkili oldu.
Kızamık aşısı olmamış insan sayısı belli bölgelerde yoğunlaşmış halde her yıl artarken büyük bir risk faktörü oluşturuyor.
Kızamık, dünyanın birçok bölgesinde yılda 90 bin insanın ölümüne yol açan bir hastalık. Aşı oranının düşük olduğu bölgelere seyahat vb. yollarla kızamık virüsü ulaştığında, hastalık hızla yayılıyor. Avrupada üç kat artış
Kızamık bulaşıcı bir hastalık ve akciğer ve beyin hasarı da dahil olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Ancak bu tehlikelere rağmen birçok ülkede kızamık aşısı oranları düşüş gösteriyor.
Avrupada 2018 yılında 82 bin 500ü aşkın kızamık vakası görüldü. Bu sayı son 10 yılın en yüksek rakamı, 2017deki vaka sayısının ise üç katı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aşı karşıtı hareketin 2019 küresel sağlık riskleri arasında üst sıralarda yer aldığını açıkladı.
Kızamık aşısı-otizm bağlantısına dair söylentinin kaynağı ne?
Batılı ülkelerde kızamık aşısı oranlarının düşmesi esas olarak İngiliz cerrah Andrew Wakefieldın açıklamalarına dayanıyor.
1997de ünlü tıp dergisi Lancette yazdığı bir makalede Wakefield, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (KKK) için yapılan karma aşının çocuklarda otizme yol açtığını iddia etmişti.
O tarihten beri yapılan birçok araştırmada aşı ile otizm arasında böyle bir bağlantı bulunamadı. Lancet dergisi bu araştırmayı yayından kaldırdı ve Wakefield İngilterede meslekten men edildi.
Ancak onun ileri sürdüğü iddialar nedeniyle KKK aşısı oranları İngilterede 1996da yüzde 92den 2002de yüzde 84e kadar düştü. O tarihten bu yana yüzde 91e tırmandıysa da bu oran hala DSÖnün önerdiği yüzde 95in altında.
Sosyal medyanın rolü
İngilterede Kamu Sağlığı Derneği, aşılar hakkında "yanlış ve tehlikeli bilgi" yayılmasında sosyal medyanın rolüne dikkat çekiyor.
Araştırmalar, sosyal medyada yayılan sahte haberlerin "aşılar konusunda yanlış bilgi içerdiği ve olumsuz mesajlar verdiğini" gösteriyor.
Uzmanlar, bu konudaki "sahte haberlerin" yayılmasını önlemek üzere sosyal medya şirketlerini adım atmaya çağırıyor.
Hükümet, sosyal medya şirketlerini aşılar hakkında yanlış bilgi içeren paylaşımları kaldırmaya zorlayan yeni bir yasa üzerinde çalışıyor.
Türkiyede durum ne?
DSÖ verilerine göre, 2018in ilk dokuz ayında kızamık teşhisi konan hasta sayısı 510a ulaşmıştı.
Bu rakam 2017de 69 olan vaka sayısına kıyasla büyük bir artışı ifade ediyor. 2016daki kızamık vakası sayısı ise sadece 9du.
Türkiyede son dönemde henüz kızamık nedeniyle ölüm kaydı bulunmasa da çocuklarına aşı yaptırmayı reddedenlerin sayısı giderek artıyor.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2017de yüzde 97, 2018de yüzde 98 olan aşılama oranı 2017de yüzde 96ya düştü.
Sağlık Bakanlığı Bağışıklama Danışma Kurulu üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, son yıllarda kızamık vakalarındaki artışa dikkat çekiyor.
Son birkaç yıldır Türkiyede de artan aşı karşıtı söylemlerin etkisiyle ebeveynlerin çocuklarını aşılatmamaya başladıklarını vurgulayan Ceyhan, 2011 yılında 183 kişiyle başlayan aşı karşıtlığının 2013te 980i bulduğunu, 2017de ise 23 bin 600 ailenin çocuklarına aşı yapılmasını reddettiğini belirtiyor.
Ceyhan, aşı reddinin 50 binleri bulması halinde Türkiyede salgın meydana gelebileceği uyarısında bulunuyor.
Geçmiş salgınlardan elde edilen verilere göre, kızamık geçiren 1000 çocuğun 100ü hastaneye yatıyor, bu çocukların yaklaşık 20si hayatını kaybediyor, 30unda ise beyin hasarı meydana geliyor. New York, Amerika Birleşik Devletleri, Sağlık
#TR_Slot_200_1, #TR_Slot_200_2 { "Roboto",?sans-serif !important; font-style: normal !important; font-weight: bold; }